|
розилиги мутлақо эътиборга олинмайди. Чунки ҳаққи ҳавола қилинган одам ҳам, зиммасига ҳавола қилинган одам ҳам ҳаволани қабул қилишга мажбур. Ҳақи ҳавола қилинган одамнинг бунга мажбурлигига далил Набий с.а.в.нинг: «қайси бирингиз бойнинг ортидан эргаштирилса эргашсин», - деган сўзларидир. Қолаверса ҳавола қилувчи зиммасидаги ҳақни шахсан ўзи ва вакили орқали бериши мумкин. У қарзини тўлашда зиммасига ҳавола қилинган одамни ўзининг ўрнига қўйган бўлади. Ҳаққи ҳавола қилинган одам буни қабул қилиши лозим. Энди зиммасига ҳавола қилинган одамнинг розилиги шарт эмаслигига келсак, унга қарз берган одам ҳаққи ҳавола қилинган одамни қарзни олишда ўзининг ўрнига қўйган бўлади. Шунинг учун вакил қилишда бўлганидек зиммасида ҳақ (қарз) бор одамнинг розилигини олиши керак бўлмайди.
Шунга кўра чеклар каби тўлов вақти келган маблағлардан ёки вақти келиб қолган, кечиктирилган маблағлардан иборат қимматбаҳо қоғозларни ҳавола қилиш – буни пулни ҳавола қилиш деб аталади – фақат ҳавола қилувчининг розилиги билангина жоиз бўлади. Бунда ҳаққи ҳавола қилинган одамнинг ҳам, зиммасига ҳавола қилинган одамнинг ҳам розилиги шарт эмас. Шунингдек векселлар каби ҳали тўлов вақти келмаган, кейин бериладиган маблағлардан иборат қимматбаҳо қоғозларни ҳавола қилиш ҳам жоиз. Буни қарзни ҳавола қилиш деб аталади. Бунда ҳаққи ҳавола қилинган одам ва зиммасига ҳавола қилинган одам рози бўладими ёки йўқми, бунинг фарқи йўқ. Чунки ҳавола битим эмаски унда розилик шарт бўлса. Чунки унда ийжоб ва қабул деган нарса йўқ. Аксинча у зоминлик, кафолат, васият ва шунга ўхшаш тасарруфлар каби шахснинг ўзи томонидан бўлган тасарруф бўлиб, бу тасарруфлар битим ҳисобланмайди.
426-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434